U bent hier
Themawandelingen 2021
Onze stad was verschillende historische kapellen rijk. Enkele zijn er nog bewaard. Zij zijn een uiting van de katholieke geloofsovertuiging, die hier sterk aanwezig was. Sommige van deze gebedsplaatsen staan nu nog open voor het publiek. Andere waren specifiek voor een kloostergemeenschap of een congregatie. Het lag niet voor de hand om daar toegang te krijgen.
In beide gevallen getuigen ze van een religieuze bezieling.
Tijdens onze wandeling bezoeken we enkele van deze - soms verdoken - stukjes erfgoed. Zonder enig vooroordeel bekijken en bespreken we het interieur van deze locaties.
Als we in Turnhout rondwandelen, komen we heel wat kunstwerken tegen die tijdens de klassieke wandelingen wel kort besproken worden, maar meestal blijft er te weinig tijd over om eens dieper kennis te maken met de betreffende kunstenaar en/of zijn andere werk(en).
Ook heeft Turnhout heel wat inwoners die een zekere status hebben verworven in hun kunst- discipline en die zeker eens vernoemd mogen worden tijdens een rondleiding.
Met “Turnhout op een kunstzinnige wijze” willen we daar wat aan doen. We geven onze volle aandacht aan de hedendaagse kunstenaars die onze stad sieren of wiens wortels en misschien wel hun hart hier in Turnhout liggen.
Sinds eeuwen worden in de Kempen mensen opgevangen, opgeborgen en opgesloten. Een stadsgids neemt de deelnemers mee door de geschiedenis van het gevangeniswezen in Turnhout en omgeving.
Tijdens deze wandeling door het centrum van onze stad wordt op verschillende plaatsen herinnerd aan volkse en religieuze gebruiken die tot voor kort misdadigers tot inkeer moesten brengen.
Een kort bezoek aan het kasteel van de hertogen van Brabant werpt licht op de werking van het gerecht en de betekenis van schuld, straf en boete. Een gericht flitsbezoek aan zowel het Nationaal Museum van de Speelkaart als aan het Taxandriamuseum brengt toelichting bij strafwerktuigen en andere relicten uit het verleden.
Tot slot maken de deelnemers kennis met de hedendaagse visie op het in hechtenis nemen en met het belang van rehabilitatie en re-integratie in onze maatschappij.
Sommige locaties zijn enkel toegankelijk via een trap.
Wanneer we door de straten van Turnhout lopen kijken we wellicht nooit met aandacht naar de mooie gevels van de vele burgerhuizen die onze stad sieren. We lopen er achteloos voorbij en laten al dat moois links liggen. Waarom? Wellicht omdat niemand er ons ooit op gewezen heeft wat een pareltjes er te ontdekken vallen. We willen samen met jullie deze zoektocht doen. Die mooie gevels zijn vooral ontstaan in 19de eeuw. De straat werd gepromoot als publiek kunstwerk. Ambachtelijkheid en kunstzin gingen hand in hand. Alles was van tel: deurhandvat, brievenbusklep, ramen, en zelfs de voetschraper was even belangrijk als de gevel zelf. En op het einde van de 19de eeuw zagen we nieuwe kunststromingen die zich afzetten tegen die strakke neoclassicistische huizen die er in massa gebouwd werden. In onze steden doken huizen op met Art Nouveau gevels. Ook Turnhout was mee met die nieuwe stijl. Mensen versierden hun gevel op vele manieren. Zij die niet zo kapitaalkrachtig waren deden ook mee met die rage en men versierde de gevels met vloertegels en speciale wandtegels. Zij die een iets ruimer budget hadden konden speciale keramiek laten maken die in gevels verwerkt werd. Men ging geglazuurde stenen gebruiken. En de opperklasse wilde laten zien dat ze een ruim budget hadden en mee konden doen met die nieuwe rage. Er verschenen gevels met Sgraffiti en andere kostbare gevelversieringen. In Turnhout waren er een paar gerenommeerde architecten die o.a. samenwerkten met de topontwerper voor Sgraffiti: Paul Cauchie. Je hoeft niet naar Brussel of Berchem te gaan om al dat moois te ontdekken. Dit kan in uw eigen stad. Laten we het samen ontdekken en ervan genieten!
De stad bezoeken vanuit de hoogte kan een heel ander uitzicht geven. Turnhout vanuit de hoogte toont ons hoe groen onze stad is gebleven.
Vanuit de toren van de Heilig-Hartkerk heb je bij goed weer op een hoogte van 30 meter een mooi zicht over onze stad en de Kempen.
Op het terras van de Turnovatoren bevinden we ons op een hoogte van 70 meter. Dertig kilometer ver zien is geen probleem. De terrils van Beringen, de koeltorens van Doel, maar ook dichterbij: de kerktoren van Hoogstraten of de steenfabrieken naast het kanaal.
In de toren van de Sint-Pieterskerk vinden we een beiaard terug van grote historische waarde. Andreas Van den Gheyn, meester-klokkengieter uit de 18de eeuw, goot voor deze toren in 1775 een beiaard. Het gezamenlijke gewicht van de 53 aanwezige klokken bedraagt ongeveer 10.000 kg.
Het intieme leven van Turnhoutenaars van de 14de tot de eerste helft van de 20ste eeuw is nog niet dikwijls uitvoerig aan bod gekomen.
Tijdens deze wandeling vertellen we de deelnemers over de liefde binnen en buiten het huwelijk en belichten ook de soms wrange kantjes.
Waarom het uiten van liefde en tederheid naar kinderen toe vroeger slechts zelden gebeurde wordt uit de doeken gedaan.
We ontmoeten natuurlijk de Turnhoutse arts Nand Peeters en leggen uit hoe hij via zijn medische ontwikkelingen echtparen en toekomstige moeders meer comfort (en geluk?) geboden heeft.
Kennis maken met het intieme en dikwijls verborgen leven van de Turnhoutenaars in vervlogen tijden zal veel deelnemers verbaasd doen opkijken.
In deze wandeling worden figuurlijk deuren geopend en komen de geschilderde huizen van Lieve Flour tot leven. Achter sommige deuren schuilt immers een verhaal, of het huis maakt deel uit van een Turnhouts verleden.
In de 18de en vooral in de 19de eeuw ontstond de gewoonte om gevelkapellen aan te brengen op gevels van huizen en vooral op hoeken van straten en pleinen met de bedoeling bescherming af te smeken tegen alle mogelijk onheil. Soms was dit een particulier initiatief, dikwijls een initiatief van een hele wijk. Meermaals werden ze op donkere avonden of bij feestdagen dit verlicht, aanvankelijk met kaarsen of gasverlichting, later met lampions of een volledige lichtkrans aangesloten op het elektriciteitsnet. De onkosten hiervoor werden betaald door de eigenaar of door het wijkcomité.
Zondag 4 september nemen de Turnhoutse stadsgidsen je mee op een boeiende en verrassende 5 km lange wandeling langs een 20-tal bekende en minder bekende gevelkapellen in het centrum van onze stad. Zij vertellen je allerlei wetenswaardigheden over hun oorsprong, geschiedenis, betekenis en behoud. Het wordt een ware ontdekkingstocht die geen Turnhoutenaar mag missen.
Wandel samen met een stadsgids door het multiculturele Turnhout van vandaag. Leer andere culturen kennen aan de hand van een aantal kleurrijke bezoeken.
Kijk eens naar ‘onze’ kerken door de ogen van een nieuwkomer. Bezoek een Rooms-Katholieke, een Roemeens Orthodoxe kerk en een moskee. Geniet van de kruidige geuren in een Turkse supermarkt en leer de werking van het Agentschap voor integratie en inburgering kennen. Ontdek uitheemse handelszaken en eethuisjes, drink met ons Marokkaanse thee en proef Arabisch gebak.
De wandeling duurt 3 uur en vertrekt vanuit de inkomhal van de Warande.
Deelname kost 6 euro per persoon (thee en gebak inbegrepen)
Is een kerkhof alleen maar een plaats waar de overledenen rusten? Een dodenakker in afwachting dat deze worden opgenomen in het hiernamaals, met als herinnering een kruis, grafzerk en soms een kapelletje? Of schuilt er meer achter?
Achter de symboliek van de dodentaal die op deze meer dan 200 jaar oude begraafplaats besproken wordt, zit vaak een boeiend verhaal. Ze kenmerkt de persoon die er begraven ligt. Tijdens de verschrikkelijke wereldbrand tussen 1914 en 1918 lieten 131 Turnhoutenaren het leven.
De stad houdt de herinnering aan deze gesneuvelden levendig. Het monument "Vrede en Victorie" op het Zegeplein is er een bewijs van. We bezoeken de oorlogsgraven op het kerkhof en horen rechtstreekse getuigenissen.
Kortom boeiende verhalen die hier verborgen liggen en die door de gids voor u tot leven worden gebracht.
Slechts beperkt aantal plaatsen. Inschrijven is aangeraden en kan vanaf 1 oktober.
Van jachtverblijf tot hedendaags gerechtshof. Van het ontstaan in de 12de eeuw tot vandaag worden de vele rijke facetten van dit uniek gebouw belicht. Het kasteel speelde zeker een rol bij de Blijde Inkomsten van de landvorsten. Hoe groot was echter het belang onder de Bourgondische en Habsburgse hertogen? Wat was de betekenis van het kasteel als versterking tijdens de Tachtigjarige Oorlog? De verwaarlozing tijdens het Ancien Regime, de verwaarlozing in de 19de eeuw en de herwaardering in de 20ste eeuw... de levensloop van één van Turnhouts mooiste pareltjes!
